در یک انتخابات کم سابقه و علیرغم همه محدودیت‌ها، رئیس جمهوری از بین مردم، با مرام، آزاده، عدالتخواه، تحول‌گرا برگزیده شد.
آقای پزشکیان خودش بارها اعلام کرده است که برای چه آمده؟ و برای چه نیامده است.
آمده تا از حقوق و منافع مردم دفاع کند، تا به کسی ظلم نشود، تا صدای بی صدایان باشد، تا هیچکس به دلیل به دلیل فقر، شرمسار خانواده‌اش نباشد، تا بی‌عدالتی‌ها را بزداید، تا اختلافات درون کشور را به وحدت تبدیل کند، تا شایسته‌گان بر یکی تکیه زنند، تا مهمترین مساله همه، ایران و ایرانی و منافع ملی باشد، تا ایران دچار انزوا نشود تا روابط با جهان گسترش یابد، تا امنیت و آرامش و امید بر کشور حکمفرما شود. تا ماندن نخبگان در کشور جاذبه داشته باشد. و البته نیامده است تا مال اندوزی کند، تا خویشاوند سالاری کند، تا گروهی زیر پرچمش به رانت و فساد و ارشاد و اختلاس مشغول شوند.
همه آنچه پزشکیان تاکید کرده است. یا مستقیماً موجب بهبود بهره‌وری می‌شود یا مقدمه و زمینه‌ساز بهره‌وری است.
برای اینکه مشی و منش ایشان به نتیجه برسد، چند نکته لازم است بیشتر از دیگر موارد را مورد توجه و عنایت قرار دهند:
1 – پایبندی به نظام شایستگی:
مهمترین وظیفه و مسئولیت این روزهای رئیس جمهور و ستاد و دفترش در انتخاب و برگزیدن افراد شایسته و واجد بهترین شرایط به عنوان وزیر، روسای سازمانهای مستقل و معاونین رئیس جمهور است.
این اقدام بسیار دارای اهمیت است. اولین قضاوت نسبت به عملکرد رئیس جمهور ترکیب کابینه است، کابینه‌ای برخوردار از افراد متخصص، مجرب، متعهد، خوش نام، دارای فکر و برنامه و توانمند در جذب همکاران شایسته و پای بند به منافع ملی و نگرش فراجناحی و وفادار به رئیس جمهور باشد. کابینه قوی و جامع می‌تواند به جامعه آرامش و امید ببخشد، اقدام پسندیده‌ای که تاکنون انجام شده تعیین شاخصها و کارگروه‌هایی برای هر وزارتخانه است. انتظار می‌رود آقای پزشکیان به دور از فشارهای جانبی صرفاً از نتایج کارشناسی این کارگروه‌ها استفاده نماید و از بین 5 نفری که از هر کارگروه معرفی می‌شوند به گونه‌ای به چیدمان کابینه بپردازند که حاصل آن حداکثر همدلی، هماهنگی و هم افزایی باشد. بدیهی است که وجود مدیران ارشد شایسته اولین و شاید مهمترین گام در جهت ارتقاء بهره‌وری محسوب می‌شود.
2 – مرام پزشکیان، سادگی، بی‌آلایشی و پرهیز از تشریفات است.این شیوه لازم است توسط دفتر ایشان و نهاد ریاست جمهوری نهادینه شود. در شرایطی که وضعیت اقتصادی مردم و بویژه 6 دهک پائین مناسب نیست، لازم است با تدبیر و برنامه مناسب و به دستور ایشان کلیه هزینه‌های غیرضروری و با استفاده از بودجه مستقیم یا غیر مستقیم دولت حذف شود، از جمله:
2-1- کلیه جلساتی که در وزارتخانه‌ها، سازمانها و شرکت‌های دولتی یا وابسته دولت، فقط با چای و بیسکویت و آب پذیرایی شود.
2-2- در صورت ضرورت در موارد خاص برای پذیرایی ناهار یا شام یا صبحانه کاری، فقط یک نوع غذا یا صبحانه پیش‌بینی شود.
2-3- در سفرهای استانی رئیس جمهور یا وزراء و مقامات به استانها و شهرستانها از استقبال‌های تشریفاتی، تعطیلی ادارات، مدارس و راه انداختن کاروان ماشین، جداً پرهیز و فقط چند مدیر یا مسئول و کارشناسی که برای معرفی و شرح پروژه‌ها لازم است حضور یابند و در هر سفر فقط یک ملاقات عمومی با مردم پیش‌بینی شود. از نصب بنرها و پلاکاردهای عکس رئیس جمهور که بسیار هزینه بر است، خودداری شود. اطلاع‌رسانی‌های برنامه‌ها در فضای مجازی و صدا و سیما انجام پذیرد.
2-4- از برگزاری همایش‌های ضعیف تشریفاتی، تکراری و کم بازده که حاصل آن اتلاف وقت و بودجه کشور می‌باشد پرهیز و مرجعی از دفتر یا روابط عمومی ریاست جمهوری به این موضوع نظارت نماید.
3 – نظام و مدیریت زمان:
یکی از مشکلاتی که کشور ما به ویژه نظام اداری از آن رنج می‌برد پایین بودن بهره‌وری نیروی کار خاصه در کارهای اداری و دولتی است. مدیران کمتر برای انجام کارهای مشخص زمان تعیین می‌کنند یا کمتر زمان تعیین شده رعایت می‌شود. چه بسیار جلسات تکراری و بی‌خاصیت که هر مدیر در هر روز و هفته به دعوت وزراء یا استانداران دعوت می‌شوند و خود را به ناچار ملزم به شرکت می‌بینند کـه مشکلی از آنها را هـم حـل نمی‌کند، هر مدیری باید بررسی و توجه نماید که به میزان اعتباری که سالیانه در اختیارش هست وقتش ارزش دارد. هر چقدر سطح مدیریت از مدیر کل یا معاون وزیر یا سازمان بالاتر می‌رود ارزش و اهمیت زمان بیشتر و گرانتر می‌شود، این وقت متعلق به کل مردم است چون از بودجه و منابع کشور استفاده می‌شود. از آقای دکتر پزشکیان که استاد نهج‌البلاغه هستند انتظار می‌رود در کنار توصیه به تقوی «و نظم امرکم» را شعار مدیریتی خود قرار دهند. زمان جلسات کوتاه و با دستور روشن و کارشناسی برگزار شود، سروقت شروع و به موقع تمام شود. متاسفانه در کشور ما رسم شده است که همایش‌ها، کنفرانس‌ها و بسیاری از جلسات به دلیل تاخیر مقام ارشد با تاخیر نیم تا یکساعته شروع می‌شود و هزاران ساعت وقت مفید افراد ضایع می‌شود.
البته این نظم در کلیه شئون اداری لازمست حکمفرما شود، در تخصیص و جذب اعتبارات، در اجرای طرحها و پروژه‌ها، در ارائه گزارش عملکرد به مسئول بالاتر، در ارزیابی و اظهار نظر پیرامون گزارش‌ها، در تدوین برنامه و بودجه و ارائه به موقع آن به مجلس، نه اینکه مثل برنامه ششم که متاسفانه 2 سال با بی‌توجهی تمدید شده است. باشد که رعایت نظم، قانون و زمان ازطرف بزرگان موجب ترویج و نشر این فرهنگ در جامعه و در بیان مردم شود.
4- شفافیت و پاسخگویی:
دو اصل مهم در حکمرانی خوب، شفافیت و پاسخگویی است. از دولت آقای پزشکیان انتظار می‌رود براساس شعارها و تعهدی که ایشان به مردم داده‌اند، با بهره‌گیری از سامانه‌ها و نرم‌افزارهای ساده و مناسب دسترسی به اطلاعات سازمانها و وزارتخانه‌ها، به جز در موارد کاملاً امنیتی برای عموم مردم به ویژه مدیران وکارشناسان و دانشگاهیان و احزاب و تشکل‌های غیر دولتی و انجمن‌ها سهل و روان سازند. هیچ اقدام و طرح اقتصادی از چشم مردم پنهان نماند، هم مصارف و هم منابع بودجه دولت در بخش‌های مختلف قابل رویت و دسترس باشد و همه مدیران نسبت به عملکرد خود به مقام بالاتر و کل جامعه پاسخگو باشند. از اینطریق راه بر هرگونه سوء استفاده، تخلف و فساد بسته می‌شود.
باید همه مدیران بپذیرند که وکیل و نماینده مردم هستند و مردم مجمع عمومی شرکت بزرگی به نام دولت هستند که حق دارند از مسائل شرکت خود و منتخبین با واسطه خود با خبر باشند.
5 – پایش و ارزیابی عملکردها :
از جمله ضعف‌های نظام اجرایی کشور این است که ما در کشور سازمانها و دوایر نظارتی متعدد داریم؛ از جمله مجلس، از طریق دیوان محاسبات، سازمان بازرسی به نمایندگی از قوه قضائیه، بازرسی ویژه ریاست جمهوری، دفاتر بازرسی و ارزیابی عملکرد وزارتخانه‌ها و استانداری‌ها، وزارت اطلاعات، کمیسیون اصل 90 مجلس و ... اما متاسفانه در بسیاری از موارد شاهدیم که دوغ و دوشاب یکی می‌شود. نقشی که از یک نظارت و ارزیابی عملکرد صحیح و اصولی که به تشویق یا توبیخ منجر شود کمتر شاهدیم. باز از جناب دکتر پزشکیان انتظار می‌رود این نابسامانی نظارت را به نحو مقتضی سامان دهند و امکان اخذ گزارش عملکردها و نقد و ارزیابی آنها را فراهم سازند تا مدیران وکارکنان موفق و پاکدست از مدیران و کارمندان ضعیف و ناکارآمد بازشناسی و امکان بازخواست، برخورد و البته تشویق در همه شئون پدیدار شود. قطعاً در نظامی که ارزیابی، پاداش یا توبیخ نباشد از بهره‌وری سخن گفتن امری بیهوده است.
6 – طراحی سازوکار مناسب برای مشورت و بهره‌مندی از نظرات و دیدگاههای مردم‌وصاحبنظران:
بدیهی است که همه مردم و حتی نخبگان و افراد برجسته امکان طرح نظرات و پیشنهادها و ایده‌های خود به رئیس جمهور و حتی وزراء برایشان میسر نیست. اما برای زنده کردن سرمایه اجتماعی و تعاملی اثربخش با کارشناسان و متخصصین که چندین بار آقای پزشکیان در مناظرات بر آن تاکید داشتند، لازم است دفتر ارتباطات ریاست جمهوری با طراحی یک سامانه مناسب و کارآمد امکان بهره‌گیری از نظرات، ایده‌ها و رتبه‌بندی آنها براساس پیام و فرستنده پیام فراهم آورند. جذب این ایده‌ها هم می‌تواند به طور مستمر و پراکنده در موضوعات مختلف باشد هم براساس فراخوانهای تعریف شده موضوعی، و حتی به بهترین ایده‌های واصله پاداش و جایزه داده شود.
روش دیگر برگزاری نشست‌های مستقیم با برجستگان و نمایندگان اقشار فرهیخته و موثر به صورت دو هفته یکبار و یا ماهیانه در گرایشهای مختلف پزشکان، کارآفرینان، دانشگاهیان، اقتصاددانان، فرهنگیان، اصحاب هنر، زنان و جوانان برگزار و به سخنان و نظرات آنان گوش دهند و از پیشنهادهای آنان بهره و به نحو مقتضی آثار جلسات به ذینفعان منعکس شود.
7 – انتخاب چند موضوع اساسی برای توجه ویژه و پیگیری مستمر توسط رئیس جمهور: کشور در شرایط امروز دارای مشکلات عدیده در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است که قاعدتاً رئیس جمهور با وقت و توان محدود، امکان وقت گذاشتن در همه امور مهم را ندارد و بهتر است با سازماندهی مناسب مسائل مهم را بین معاون اول، معاونین و وزراء تقسیم و گزارش بگیرد اما پیشنهاد می‌شود در چند مساله ذیل که از اهمیت بیشتری برخوردار است مستقیماً نقش محوری بر عهده شخص رئیس جمهور باشد و به طور حداقل هفتگی در این حوزه‌ها وقت بگذارد و پی‌گیر باشد.
1-7 عدالت و رفع تبعیض:عدالت از اصلی‌ترین شعارهای دکتر پزشکیان بوده است، عدالت در حوزه اقتصادی با مقابله با هرگونه رانت و فساد و مدیریت برنامه‌های توسعه و تخصیص اعتبارات برای کاهش فاصله شاخصها بین استانها، بویژه استانی مثل سیستان و بلوچستان که در غالب شاخصها در پائین‌ترین رتبه قرار دارد تحقق می‌یابد. همچنین ساماندهی درست و مدیریت یارانه‌ها در جهت کاهش ناترازی‌ها و توانمندسازی اقشار ضعیف‌تر و خود اتکابی آنان دارای اهمیت است و البته توجه به عدالت در سایر حوزه‌های اجتماعی، قومی، مذهبی، جنسیتی و عدالت سیاسی در برخورداری همه گرایش‌ها و احزاب برای طرح و پیشبرد برنامه‌هایشان نیز لازم است مورد توجه قرار گیرد و برای هر یک برنامه‌ای تنظیم شود.
2-7 تورم: تورم از دیگر مسائل مهم و مبتلا به جامعه است که بیشترین فشارش بر قشرهای ضعیف و متوسط بویژه کارمندان، کارگران، بازنشستگان و حقوق بگیران وارد می‌شود. قطعاً یکی از انتظارات رای دهندگان به دکتر پزشکیان حل این بیماری مزمن و چندین ساله است. شایسته است رئیس جمهور با تشکیل یک کار گروه ویژه توانا، دانا و مجرب با همکاری وزیر اقتصاد، بانک مرکزی و سازمان برنامه و با استفاده از تجارب کشورهای موفق، برنامه سنجیده و اثربخش برای کنترل و کاهش تورم در یک روند زمانی قابل قبول با همکاری و مشارکت صاحبنظران و اطلاع‌رسانی به مردم تهیه و به اجرا گذارد و مستمراً بر اجرای آن نظارت نماید.
3-7 اولویت دادن به بهره‌وری:در چهار برنامه 5 ساله پیش بینی شده که به طور میانگین 33% از رشد اقتصادی کشور از محل بهره‌وری حاصل آید، بهره‌وری موثرترین و کم هزینه‌ترین راه برای رشد تولید ناخالص ملی است که پیش نیاز آن عزم ملی، همراه شدن بدنه دولت و ایجاد امید و نشاط در بخش خصوصی و جامعه و ایجاد حرکتی هماهنگ و هم‌افزا برای استفاده بهینه از منابع و فرصت‌های در اختیار می‌باشد. سازمان برنامه و بودجه، وزارتخانه‌ها و سازمانها هر یک به طور مشخص در این زمینه مسئولیت بپذیرند و جایگاه سازمان ملی بهره‌وری نیز برای ایفای نقش اثربخش به شایستگی ارتقاء یابد.
4-7 گسترش روابط و تعاملات بین المللی: این مهم هم بارها در مناظره‌ها و سخنرانیها توسط آقای دکتر پزشکیان مطرح و مورد تاکید واقع شد که بدون حل معضل تحریم‌ها و برقراری روابط با همه کشورهای دنیا بجز اسرائیل و مقابله با ایران ستیزی و اسلام هراسی، موانع و عوامل بازدارنده بیرونی مرتفع و البته با بکارگیری همه ظرفیت‌های داخلی و ملی به توسعه و پیشرفت مطلوب آنگونه که در شان ایران و ایرانی هست، برسیم.
انشاءا...
جمعه 22/تیر/ 1403